Tech-InvesTR Girişim Sermayesi Destekleme Programı:
- Erken aşama teknoloji tabanlı KOBİ’lerin Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri sonucu ortaya çıkan ürün ve teknolojilerinin ticarileştirilmesi için sermaye desteği sağlar.
- TÜBİTAK ile Hazine ve Maliye Bakanlığı arasında İş birliği Anlaşması imzalanmıştır.
Tech-InvesTR Programı ile Hedeflenenler:
- Erken aşama teknoloji tabanlı girişimlerin desteklenmesi.
- Ar-Ge ve yenilik sonuçlarının ticarileştirilmesiyle yüksek katma değerli üretim ortamı oluşturulması.
- Girişim sermayesi ekosisteminin oluşturulması ve yeni fonların teşvik edilmesi.
- Girişim şirketlerinin yaşam döngüsüne özgü finansal desteklerin artırılması.
- Girişim sermayesi ekosisteminde yatırımcı sayısının artırılması.
- Sürdürülebilir girişim sermayesi ekosisteminin oluşturulması.
- Teknoloji Transfer Ofisleri (TTO), Teknoloji Geliştirme Bölgeleri (TGB) ve Araştırma Altyapılarında girişim sermayesi konusunda tecrübe ve kaynak birikiminin sağlanması.
Tech-InvesTR Programının İşleyişi:
- TÜBİTAK ile Hazine ve Maliye Bakanlığı iş birliği yapmaktadır.
- Hazine ve Maliye Bakanlığı, TTO, TGB, Araştırma Altyapıları (AA) ve özel yatırımcılar fonlara sınırlı sorumlu ortak olarak katılır.
- Fon yönetimi bağımsız fon yöneticileri tarafından yürütülmektedir.
TÜBİTAK Tarafından Sağlanan Destekler:
- TTO, TGB ve AA’ların katkı paylarının %50’si hibe olarak sağlanır.
- Kuruluşlara katkı paylarının %10’u kadar genel gider desteği sağlanır.
- Talep edilmesi halinde, kuruluşun fona taahhüt ettiği toplam tutarın %20’sine kadar teminat karşılığı ön ödeme yapılabilir.
Hibe Destek Koşulları:
- Kaynak birikimi şartı: Fon sona erdiğinde ve yatırımlardan çıkış yapıldığında TÜBİTAK hibesi, kuruluşlar bünyesinde toplanarak gelecekte teknoloji tabanlı girişimlerin fonlaması için kullanılır.
- Tecrübe birikimi şartı: Fon faaliyetlerine en az bir personelin katılması ve bu kişinin fon yönetimi, şirket değerlemesi, ticarileşme gibi konularda deneyim kazanması sağlanır.
Tech-InvesTR Programının Etkisi:
- Hedef büyüklüğe ulaşılması halinde toplam 3,17 Milyar TL yatırım sağlanması beklenmektedir.
- TÜBİTAK katkısının 119 katı büyüklüğünde bir fon oluşturulması hedeflenmektedir.
- Önümüzdeki 5 yıl içinde 150 erken aşama teknoloji tabanlı girişime yatırım yapılması planlanmaktadır.
Tech-InvesTR Kapsamında Desteklenen Alanlar:
- Sağlık teknolojileri
- Yapay zekâ
- Makine öğrenmesi
- Fintech
- Pazar yeri çözümleri
- Mobil oyun geliştirme
- Ödeme platformları
- Giyilebilir teknolojiler
- Blockchain
- Lojistik operasyon süreçleri
Destek Tutarı ve Oranı:
- Kuruluşun fona katılım taahhüdü 4 Milyon TL’den az olmamalıdır.
- TÜBİTAK tarafından tek bir kuruluşa tahsis edilebilecek hibe desteği en fazla 20 Milyon TL’dir.
- Girişim sermayesi katkı payları %50 oranında TÜBİTAK tarafından hibe edilir.
- Genel gider desteği, hibe tutarının %10’u kadar sağlanır.
- Teminat karşılığı ön ödeme, kuruluşun fona taahhüt ettiği tutarın %20’sini geçmeyecek şekilde verilebilir.
Erken Aşama Teknoloji Tabanlı Şirketlerin Özellikleri
Şirketlerin aşağıdaki iki koşulu sağlaması gerekmektedir:
- Çağrıda belirtilen kamu kurum ve kuruluşlarından Ar-Ge ve yenilik projesi desteği almış ve başarıyla tamamlamış olması veya halen devam eden bir proje desteği olması.
- Fonun girişime ilk yatırım yaptığı tarih itibariyle şirketin kuruluş tarihinin en fazla 10 yıl olması.
Fonların Hukuki Yapısı:
- Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) mevzuatına tabi Girişim Sermayesi Yatırım Fonu veya Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı olabilir.
- Türkiye’de yerleşik girişim şirketlerine yatırım yapmak üzere kurulan tüzel kişiliği olan veya olmayan fonlar olabilir (OECD kara listesinde yer alan ülkeler hariç).
Fonların Temel Özellikleri:
- Türkiye’de yerleşik erken aşama teknoloji tabanlı girişimlere yatırım yapmalıdır.
- Ar-Ge ve yenilik sonuçlarının ticarileştirilmesine yönelik olmalıdır.
- Fon yöneticisi en az %1 oranında fona katılmalıdır.
- Fonun tüzel kişiliği varsa, ödenmiş sermayesinin kuruluş tarafından karşılanan kısmı, TTO, TGB ve AA’nın katkısı olarak değerlendirilir.
- Fon büyüklüğünün %20’sinden fazlası tek bir girişime veya grup şirketine yatırılamaz.
- Çağrıda belirtilen ek koşulları sağlamalıdır.
- Fon yönetimi bağımsız fon yöneticileri tarafından gerçekleştirilecektir.
Kriterler:
Panel değerlendirmesinde, TTO, TGB ve AA’lar tarafından yapılan ortak başvurular (projeler) ve başvuru sahipleri aşağıda belirtilen 3 ana boyut altında değerlendirilir:
1. Projenin Teknolojik ve/veya Teknik Yeterliliği
- TTO, TGB ve AA’nın projenin başarısı için geliştirdiği süreçlerin niteliği ve uygunluğu
- TTO, TGB ve AA’nın girişimci havuzunu oluşturma kriterleri
- TTO, TGB ve AA’nın girişimcileri fonlara hazırlama süreçleri
- TTO, TGB ve AA’nın girişimin seçimine ve sunumuna sağlayacağı katkılar
- TTO, TGB ve AA’nın fonları seçme kriterleri
- TTO, TGB ve AA’nın girişim havuzunu hazırlarken diğer üniversiteler, teknoparklar ve benzeri organizasyonlarla iş birlikleri
2. Projenin Yapılabilirliği
- Desteklenecek TTO, TGB ve AA’nın uygunluğu
- Kurumsal yönetim, hukuki yapı ve bağımsızlık
- Deneyim ve yetkinlik yeterliliği
- Organizasyon yapısının ve personelin uygunluğu
- Fon için planlanan bütçe
- Fonun getiri hedefi, geliştirmeyi planladığı yetenekler, ekosistemde kaynak ve tecrübe birikimi hedefleri, çıktılar, başarı ölçütleri vb. bilgilerin bulunduğu kapsamlı iş planının uygunluğu
- Fonun Yapısı
- Fonun odaklandığı alan
- Yatırım stratejisi
- Taahhüt büyüklüğü
- Hukuki yapı ve bağımsızlık
– Fon yönetim maliyeti ve kâr dağıtımı
3. Projenin Etkisi
- Kurumsal kapasite geliştirme ve sürdürülebilirlik
- Kaynak birikimi ve tecrübe aktarımı da dahil olmak üzere proje hedefleri, çıktıları ve başarı ölçütlerinin uygunluğu
- Fikir doğrulama ve ticarileşme aşamasında desteklenecek girişim sayısı
- TTO, TGB ve AA’nın girişimcilik ve teknoloji ticarileştirme kapasitesinin geliştirilmesi ve bunun sürdürülebilirliği
- Raporlama, kontrol, denetleme ve risk yönetim süreçleri
Değerlendirme Süreci:
- Çağrı Duyurusu
- Proje Başvurusu – TGB, TTO ve AA’lar hibe desteği için ortak başvuruda bulunuyor.
- Ön Değerlendirme – GISDEG tarafından ön değerlendirme yapılıyor.
- Panel Değerlendirme –
- Teknolojik ve/veya teknik yeterlilik
- Yapılabilirlik
- Etki (Kurumsal kapasite geliştirme ve sürdürülebilirlik)
- TÜBİTAK Şartlı Destek Kararı – TGB, TTO ve AA’lar ile Hazine’ye iletiliyor.
- Hazine’nin Fonlara Katılım Kararı – Fon çağrısı, değerlendirme ve katılım kararı alınıyor.
- Eş zamanlı TÜBİTAK Destek Sözleşmesi – Hazine Fonlara Katılım Sözleşmesi – Desteklenmesine karar verilen kuruluşlarla sözleşmeler imzalanıyor.
Ön Ödeme:
- Program kapsamında desteklerin harcama sonrası yapılması esas olmakla birlikte, TTO, TGB ve AA’nın talep etmesi durumunda, ilgili kuruluşun fona taahhüt ettiği tutarın %20’sini geçmeyecek şekilde teminat karşılığı ön ödeme yapılabilir.
- Teminat Şartı: Talep edilen ön ödemenin %25 fazlası kadar bankalar ve finans kurumları tarafından düzenlenmiş süresiz teminat mektubu getirilmelidir.
Yöntem:
- Desteklenen TTO, TGB ve AA’lar, dönemsel destek talepleri için yıllık olarak hazırlayacakları teknik ve Yeminli Mali Müşavir onaylı mali raporların bulunduğu dönem raporlarını TÜBİTAK’a sunar.
- TÜBİTAK’a sunulan raporlar, izleyici heyeti ve mali birim tarafından incelenir.
- Değerlendirme Sonrası:
- TÜBİTAK tarafından kabul edilen harcama tutarları belirlenir.
- Ön ödeme tutarları varsa mahsuplaşma sonrası, TTO, TGB ve AA’lara dönem ödemesi gerçekleştirilir.